"Trugkieke" 7: zeebaars seizoen 2013

Een lange late winter die maar niet wilde wijken zorgde ervoor dat de zeewater temperatuur sterk achter bleef in vergelijking met voorgaande jaren. Het gevolg was een late start van het afgelopen seizoen. Ja, er werden in Mei dan wel zo hier en daar wat baarzen gevangen met kunstaas, maar het duurde zeker tot half Juni voordat het zeebaars seizoen echt van start ging.

Uren maken

Die eerste baarzen worden vrijwel altijd direct aan of dicht bij de kustlijn gevangen, en het duurt altijd net wat langer voordat ook dieper in de Oosterschelde succes wordt geboekt. En hier was de seizoensstart zeker matig te noemen, en eigenlijk werd het hier nooit echt goed dit seizoen.  De Oosterschelde leek wat achter te blijven bij bijvoorbeeld de Westerschelde en Europoort,  en meer aan de buitenkant gelegen stekken.  Uren maken dus, diverse stekken afgaan, je niet uit het veld laten slaan door vele blank sessies, om uiteindelijk dan toch de baarzen te vinden.  En als je ze dan gevonden had, dan bleek zo’n stek een paar keer succesvol en dan was het weer gedaan. Degenen die niet van de kant afhankelijk zijn, maar met boot of kayak de Oosterschelde op kunnen leken overigens net wat beter af te zijn dit jaar. Maar goed, dat betekent niet dat er geen baarzen zijn gevangen, vele kleinere vissen, maar ook mooie exemplaren. Maar vergeleken met bijvoorbeeld zo’n jaar of 5 geleden was het seizoen zonder meer matig.

Maar ondanks een matig jaar, heb ik toch weer met veel plezier menig vrij uurtje aan de waterkant gestaan. Het was een hele mooie zomer, en de rust en de sfeer aan de waterkant net na zonsopgang of voor zonsondergang blijven voor mij iets magisch hebben, en ook als er niets gevangen wordt, zijn dat voor mij wel bestede uren.

Nieuw materiaal

Mijn nieuw materiaal is dit seizoen uitgebreid aan de tand gevoeld en voldeed volledig aan de verwachtingen. De Palms Shore Gun SFGS 89M bleek inderdaad de allrounder te zijn die ik voor ogen had, en is zonder meer een heerlijke hengel om mee te vissen, met bovendien een top prijs/kwaliteit verhouding. De ShoreGun werpt goed, geeft geen krimp bij het drillen van de baars, en is bovendien relatief licht waardoor je er uren mee in je handen kunt staan.

Maar waar ik het meest van onder de indruk ben, is mijn Shimano Vanquish C3000 molentje. Onvoorstelbaar licht en soepel, perfect werkende slip en een waar genot om mee te vissen. Dit molentje kan mijn inziens zonder meer de vergelijking weerstaan met de topmolens uit bijvoorbeeld de Daiwa stal. De Vanquish is zeker niet goedkoop, maar wat een molen! Ik gebruik de Vanquish in combinatie met mijn Yamaga Blanks Ballistick 81/12, een superlichte heerlijke combinatie, die zich dit seizoen heeft ontwikkeld tot mijn meest geliefde combi, perfect voor het lichtere spin werk, en naar mijn mening ideaal voor de oppervlakte visserij.

De meesten kwamen van de oppervlakte

En dat was dan weer het leuke van dit seizoen, vrijwel al mijn gevangen baarzen kwamen van de oppervlakte. Waaronder een pracht baars in Juli, een forse en zware zeebaars met een lengte van 75cm, die met genoemde combinatie is gevangen met een Ima Skimmer. Dit was gelijk mijn grootste baars van dit seizoen. Ik heb het al vaker gezegd, de oppervlaktevisserij op zeebaars is zeker niet de meest effectieve vorm van zeebaars visserij, maar het is zo verschrikkelijk leuk,  in een woord geweldig, en, ronduit verslavend. Bovendien is en blijft het enorm fascinerend om uit te zoeken wat, waar en wanneer werkt. De baarzen “doen het niet altijd” aan de oppervlakte, maar als je de combinatie van getijde, tijdstip, stek en kunstaas gevonden hebt, en je krijgt de kolken achter en aanvallen op je plug, dan is dat gewoonweg fantastisch.

Pluggen

Er zijn met vele verschillende pluggen baarzen gevangen, maar wat doeltreffendheid betreft staken er wat mij betreft 2 bovenuit. Op de eerste plaats de Ima Skimmer, en ten tweede de Xorus Patchinko 100. Met name op de Ima Skimmer zijn gedurende het hele seizoen baarzen gevangen, en niet alleen in het afgelopen jaar, al vanaf 2009 staat de Ima Skimmer ieder seizoen in mijn top-3 van best vangende oppervlakte pluggen. Zonder meer een top oppervlakte plug. 

En soms word je aangenaam verrast door een plug die je al jaren in je bezit hebt, maar waar je nog geen enkele baars mee wist te vangen. Zoals bijvoorbeeld in mijn geval dit jaar de Z-Claw van GanCraft, een alom gerespecteerde prima plug, maar voor mij leverde die tot dit jaar geen enkele baars op. Tot dit jaar dus, want op een winderige zomeravond, met een fikse golfslag, klapte er  een mooie baars op de Z-Claw, en zouden er die avond nog een 5-tal op volgen. Die Z-Claw loopt net wat dieper, met zijn rug tegen, of net onder het wateroppervlak, waardoor je dus iets minder last hebt van golfslag en je de plug nog steeds goed aan kunt bieden. Zo zie je maar weer, niet zo snel een plug afschrijven, maar gewoon in blijven zetten als dat past bij de omstandigheden.

Op weg naar zeebaars seizoen 2014

Afgelopen seizoen was het 10e seizoen dat ik actief met kunstaas op zeebaars vis, en hoewel verre van mijn beste seizoen, heb ik toch weer met volle teugen van mijn hobby kunnen genieten. Ook kom je ieder jaar zo’n beetje dezelfde mensen tegen aan de waterkant, even gezellig bijpraten of soms zelfs een spontane gezamenlijke sessie ondernemen. Ook die kanten van de visserij zijn zonder meer leuk. 

Maar het seizoen ligt al weer een paar maanden achter ons, en we kijken al weer voorzichtig uit naar seizoen 2014. Wat dat gaat worden is een grote vraag, de natuur is grillig, en het zeebaarsbestand staat onder grote druk, maar hopelijk krijgen we toch weer een leuk seizoen. Afgelopen seizoen bleek, met name in het naseizoen, ‘tijd’ een lastige factor voor mij, zodat wat minder is gevist dan ik me voorgenomen had, maar volgend seizoen staan er toch weer allerlei plannen in het verschiet. Of het er allemaal van komt, dat zal de tijd leren; enfin, nog een paar maanden en dan kunnen we weer!

Rattle, one-knocker of silent?

Vissen hebben geen oren in de vorm zoals mensen en dieren die hebben, maar vissen horen prima. Vissen kunnen horen middels een complex systeem van organen en zintuigen, waarbij via onder meer het binnenoor, zwemblaas en de zijlijn, trillingen (geluiden) in het water worden omgezet in voor een vis bruikbare signalen. Als je hier bij op telt dat water een erg goed medium is voor geluid (geluid reist circa 5x sneller door water dan door de lucht), dan zal het snel duidelijk zijn dat geluid een belangrijk element is voor vrijwel iedere vorm van de sportvisserij. En dat geldt zeker voor zeebaars, die zonder meer gevoelig is voor geluid. Iedere visser zal daarom zijn stek behoedzaam benaderen om geen onnodig lawaai te maken, en hoe stiller de omstandigheden hoe belangrijker dit is.

Ook pluggen maken geluid, en de verschillen in het geluid dat door pluggen wordt voortgebracht is dermate groot, dat het zonder meer een factor van belang is die mede bepaalt of een zeebaars sessie succesvol is of niet. Met name voor oppervlakte pluggen is dit belangrijk, en hier richt ik me dan ook op in deze blog post.

Ik ben van mening dat naast de actie en snelheid (zie ook hier), de geluidsdrager een tweede belangrijke factor is voor een succesvolle zeebaars oppervlakte visserij. Ook kleur speelt nog een rol, maar die laat ik hier buiten beschouwing. Geluidsdragers in oppervlakte pluggen hebben een doel, en wel om het geluid van een vluchtend of stervend visje te simuleren,  dat vervolgens de aandacht van de zeebaars trekt. Geluidsdragers in oppervlakte pluggen vind je in allerlei soorten en maten, maar zijn naar mijn mening grotendeels in te delen in 4 groepen.

Vele soorten en maten

Ten eerste de categorie ‘rattle’, een aantal kleine kogeltjes van glas, kunststof of metaal, die een rammelend geluid voortbrengen. De bekendste plug waarbij dit principe is toegepast is de Sammy van Lucky Craft, een plug die iedere pluggende zeebaars visser wel in zijn bezit heeft. In de Sammy zitten een drietal kleine glazen kogeltjes in de kop van de plug die voor het typische geluid zorgen. Maar er zijn vele andere varianten, zo is bijvoorbeeld een Z-Claw uitvoering van Zenith, die  voorzien is van maar liefst 15 kleine metalen kogeltjes, welke zich in een kamer over de bijna hele lengte van de rug van de plug bevinden. En zo zijn er nog vele andere voorbeelden, in alle soorten en maten.

Z-Claw

De tweede groep zijn de ‘single-knockers’; pluggen waarbij het geluid wordt gemaakt door een enkele kogel. Dit geluid is meestal wat doffer van klank, een lagere geluidstoon, die overigens zowel relatief luid (zoals bijvoorbeeld bij de SuperSpook) als zacht kan zijn (zoals bij de Patchinko 100). Er zijn zelfs pluggen vernoemd naar deze geluidssoort, zoals de “one-knocker Spook” van Heddon.

Ten derde de ‘silent’ pluggen, dit zijn pluggen zonder geluidsdragers, er kunnen wel kogels in zitten, maar die zitten dan vast en hebben alleen een functie voor gewicht, balans en actie van de plug. Ze zijn vaak wat lastiger te verkrijgen, loop maar eens een willekeurige hengelsportzaak binnen en probeer het maar eens uit. Vrijwel alle oppervlaktepluggen die je vastpakt maken wel geluid. Toch kunnen ‘silent ‘pluggen op sommige dagen het verschil maken. Een voorbeeld van een volledig stil plugje is de RiskBait van Jackson, ook bestaat er een stille Sammy variant, een ‘hard to get’ plug, vrijwel niet aan te komen. Als je zoals in mijn geval wat veel Sammy’s in je bezit hebt (een gevolg van de oppervlakte hype in 2006 en 2007 waarbij je simpelweg teveel aanschafte), dan loont het de moeite om er zelf een paar stil te maken. Ik kom hier verderop nog even op terug.

Zeebaars op Giant Dog-X

De laatste categorie vormt een groep die zowel ‘rattle’ als ‘knocker’ geluidsdragers bezitten. Een soort mengvorm dus van de eerste twee genoemde groepen, waarbij een, maar meestal meerdere kleine kogeltje zorgen voor de hogere tonen en een of enkele grote kogels zorgt voor de lage tonen. Zoals bijvoorbeeld de Chihuahua 110 van MegaBait, die 3 kleine kogeltjes heeft in een voorkamer voor de hoge geluidstonen en een grote kogel in de buik van de plug die lage tonen produceert. Maar er zijn vele andere voorbeelden, ook bijvoorbeeld de Patchinko 140 en de Giant Dog-X behoren tot deze categorie. Sommige pluggen zijn regelrechte rammelaars, die –zonder haken uiteraard- zo in een kinderwagen kunnen en het niet slecht zouden doen tegen babyrammelaars, naar mijn mening is dat vaak allemaal wat teveel van het goede, zeker voor relatief rustige stekken.

Kogels in oppervlakte pluggen hebben overigens niet alleen een geluidsproducerende functie, maar bepalen/beïnvloeden ook de typische actie van de plug. Bijvoorbeeld, een relatief grote kogel in de buik van de plug die zich van links naar rechts kan bewegen, zal een doffe klank produceren, maar zorgt ook - mits goed binnen gevist - voor een rollende zig-zag van de plug door het water. Pluggen zijn dan ook vaak ware technisch uitgekiende meesterwerkjes, waarin geluid, balans en actie van de plug door de fabrikant is vormgegeven.

Wat werkt het beste?

Tja, mooi allemaal, maar wanneer wat inzetten, en wat werkt het beste? Een eenvoudig antwoord is er eerlijk gezegd niet. Soms maakt het helemaal niets uit, met name in de beginjaren van de oppervlaktevisserij op zeebaars werkte alles wel zo’n beetje. Na de introductie van de oppervlaktevisserij op zeebaars in Nederland ontstond er een enorme hype rondom de Sammy 100. En als je de techniek enigszins onder de knie had, dan wist die Sammy vele mooie baarzen te verleiden tot een aanbeet. Maar ook ander oppervlakte kunstaas scoorde, soms leek het wel of de baarzen zaten te wachten tot iemand een stukje oppervlakte kunstaas in het water gooide, om dat dan massaal aan te vallen. Maar die periode is voorbij, en ik denk voorgoed voorbij. Om te beginnen zitten er minder baarzen, en de baarzen die er zitten lijken bovendien argwanender geworden, dus zomaar een Sammy in het water werpen en dan verwachten dat de baarzen er op af schieten is er vaak niet meer bij.

Zeebaars op Sammy 100

Uitzonderingen daargelaten, maar wat –althans bij mij- het meest succesvol is, is mijn kunstaas aan te passen aan de omstandigheden. Rustig weer, kalm water, kleinere plugjes met subtiele geluidsdragers , dan kan zowel een ‘rattle’ of ‘one-knocker’ zijn, maar ook een silent plug. Als het allemaal wat ruiger is, dan loont het vaak om pluggen te gebruiken die meer geluid/kabaal maken in het water. Het lijkt vrij simpel, maar hoeveel mensen zijn er niet die na een succesvolle sessie met een bepaalde plug, vervolgens met die plug keer na keer blijven vissen, onder vaak vele andere omstandigheden; naar mijn ervaring werkt dat meestal niet, althans niet de laatste jaren. Mijn logboek, waarin iedere zeebaarssessie van de afgelopen 10 jaren kort staat beschreven, bevestigt deze simpele theorie.

Zelf stil maken

Silent pluggen kunnen succesvol zijn, zeker op stille stekken, of, op stekken waar heel veel wordt gevist en de baarzen erg argwanend geworden zijn. En omdat de meeste pluggen geluid maken, kan een stille plug op zo’n stek net het verschil maken en dressuur doorbrekend zijn.Voor degenen die geen ‘silent’ pluggen in hun bezit hebben, maar hier wel eens mee willen experimenteren; een geluidsdragende plug is eenvoudig stil te maken. 

Wat je nodig hebt is een of twee pluggen die je hier voor wilt ‘opofferen’, bijvoorbeeld een Sammy die je teveel hebt. Kijk waar de geluidsdragers zitten en boor met een klein boortje (maatje 2 of 3) een gaatje in de kamer(s) waar de kogels zitten. Doe hier vervolgens voorzichtig een paar druppels seconden lijm in. Als je de lijm er in doet, zorg dan- door de plug schuin te houden- dat de kogels zich zover mogelijk richting het midden van de plug bevinden, zodat de actie van de plug niet veranderd. Vervolgens een aantal uren goed laten drogen, en daarna de gaatjes dicht smeren met een in elke bouwmarkt verkrijgbare waterbestendige kit. Wederom goed laten drogen en uitharden en je hebt een stille plug. 

Zeebaars op stil gemaakte Sammy 100

Ik heb op deze manier van 2 reguliere Sammy 100 pluggen ‘silent Sammy’s’ gemaakt, en dat werkt erg goed. De actie van de pluggen is niet veranderd, en de afgelopen 3 jaren heb ik met originele Sammy’s geen baars kunnen vangen, maar met deze stil gemaakte pluggen wel. Inmiddels heb ik ook een Sammy 85 op deze manier gemodificeerd.

Het meest succesvol?

Zoals gezegd, het is lastig, zo niet onmogelijk, om uitspraken te doen over welke type geluid nou het meest succesvol is. Bovendien kan het ook nog uitmaken op welke stekken e.d. je meestal vist. Maar als ik simpelweg naar mijn statistieken kijk, dan zijn voor mij de ‘single-knockers’ door de jaren heen het meest effectief. Met name de Ima Skimmer en de laatste twee jaren ook de Patchinko 100, doen het wel heel erg goed. Dat heeft met meer factoren te maken dan alleen de geluidsdrager, maar die geluidsdrager heeft wel een belangrijke invloed op de totaal presentatie van de plug in het water. 

Zeebaars op Ima Skimmer

Enfin, het mooie is dat het volgend seizoen weer helemaal anders kan zijn, ‘successen uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst’ gaat zeker ook op voor de zeebaarsvisserij. En wat voor mij geldt hoeft voor iemand anders niet te gelden, daarom, probeer alles gewoon zelf uit, de voldoening als dat leidt tot succes is enorm groot. Maar hoe dan ook, de variatie aan mogelijkheden voor de oppervlakte visserij is en blijft een fascinerend aspect van de zeebaarsvisserij.