Vissen hebben geen oren in de vorm zoals
mensen en dieren die hebben, maar vissen horen prima. Vissen kunnen horen
middels een complex systeem van organen en zintuigen, waarbij via onder meer het binnenoor, zwemblaas en de
zijlijn, trillingen (geluiden) in het water worden omgezet in voor een vis
bruikbare signalen. Als je hier bij op telt dat water een erg goed medium is
voor geluid (geluid reist circa 5x sneller door water dan door de lucht), dan
zal het snel duidelijk zijn dat geluid een belangrijk element is voor vrijwel iedere vorm van de sportvisserij. En dat geldt zeker voor zeebaars, die zonder meer gevoelig is voor geluid. Iedere visser zal daarom zijn stek behoedzaam benaderen om geen onnodig lawaai
te maken, en hoe stiller de omstandigheden hoe belangrijker dit is.
Ook pluggen maken geluid, en de verschillen
in het geluid dat door pluggen wordt voortgebracht is dermate groot, dat het
zonder meer een factor van belang is die mede bepaalt of een zeebaars sessie
succesvol is of niet. Met name voor
oppervlakte pluggen is dit belangrijk, en hier richt ik me dan ook op in deze
blog post.
Ik ben van mening dat naast de actie en
snelheid (zie ook hier),
de geluidsdrager een tweede belangrijke factor is voor een succesvolle zeebaars
oppervlakte visserij. Ook kleur speelt nog een rol, maar die laat ik hier
buiten beschouwing. Geluidsdragers in oppervlakte pluggen hebben een doel, en
wel om het geluid van een vluchtend of stervend visje te simuleren, dat vervolgens de aandacht van de zeebaars
trekt. Geluidsdragers in oppervlakte pluggen vind je in allerlei soorten en
maten, maar zijn naar mijn mening grotendeels in te delen in 4 groepen.
Vele soorten en maten
Ten eerste de categorie ‘rattle’, een
aantal kleine kogeltjes van glas, kunststof of metaal, die een rammelend geluid
voortbrengen. De bekendste plug waarbij dit principe is toegepast is de Sammy
van Lucky Craft, een plug die iedere pluggende zeebaars visser wel in zijn
bezit heeft. In de Sammy zitten een drietal kleine glazen kogeltjes in de kop
van de plug die voor het typische geluid zorgen. Maar er zijn vele andere varianten, zo is bijvoorbeeld een Z-Claw
uitvoering van Zenith, die voorzien is van
maar liefst 15 kleine metalen kogeltjes, welke zich in een kamer over de bijna
hele lengte van de rug van de plug bevinden. En zo zijn
er nog vele andere voorbeelden, in alle soorten en maten.
 |
| Z-Claw |
De tweede groep zijn de ‘single-knockers’;
pluggen waarbij het geluid wordt gemaakt door een enkele kogel. Dit geluid is
meestal wat doffer van klank, een lagere geluidstoon, die overigens zowel
relatief luid (zoals bijvoorbeeld bij de SuperSpook) als zacht kan zijn (zoals
bij de Patchinko 100). Er zijn zelfs pluggen vernoemd naar deze geluidssoort,
zoals de “one-knocker Spook” van Heddon.
Ten derde de ‘silent’ pluggen, dit zijn
pluggen zonder geluidsdragers, er kunnen wel kogels in zitten, maar die zitten
dan vast en hebben alleen een functie voor gewicht, balans en actie van de
plug. Ze zijn vaak wat lastiger te verkrijgen, loop maar eens een willekeurige
hengelsportzaak binnen en probeer het maar eens uit. Vrijwel alle
oppervlaktepluggen die je vastpakt maken wel geluid. Toch kunnen ‘silent
‘pluggen op sommige dagen het verschil maken. Een voorbeeld van een volledig
stil plugje is de RiskBait van Jackson, ook bestaat er een stille Sammy
variant, een ‘hard to get’ plug, vrijwel niet aan te komen. Als je zoals in
mijn geval wat veel Sammy’s in je bezit hebt (een gevolg van de oppervlakte
hype in 2006 en 2007 waarbij je simpelweg teveel aanschafte), dan loont het de
moeite om er zelf een paar stil te maken. Ik kom hier verderop nog even op
terug.
 |
| Zeebaars op Giant Dog-X |
De laatste categorie vormt een groep die
zowel ‘rattle’ als ‘knocker’ geluidsdragers bezitten. Een soort mengvorm dus van de eerste twee genoemde
groepen, waarbij een, maar meestal meerdere kleine kogeltje zorgen voor de hogere
tonen en een of enkele grote kogels zorgt voor de lage tonen. Zoals bijvoorbeeld de Chihuahua 110 van MegaBait, die 3 kleine
kogeltjes heeft in een voorkamer voor de hoge geluidstonen en een grote kogel
in de buik van de plug die lage tonen produceert. Maar er zijn vele andere
voorbeelden, ook bijvoorbeeld de Patchinko 140 en de Giant Dog-X behoren tot
deze categorie. Sommige pluggen zijn regelrechte rammelaars, die –zonder haken
uiteraard- zo in een kinderwagen kunnen en het niet slecht zouden doen tegen
babyrammelaars, naar mijn mening is dat vaak allemaal wat teveel van het goede,
zeker voor relatief rustige stekken.
Kogels in oppervlakte pluggen hebben
overigens niet alleen een geluidsproducerende functie, maar bepalen/beïnvloeden
ook de typische actie van de plug. Bijvoorbeeld, een relatief grote kogel in de
buik van de plug die zich van links naar rechts kan bewegen, zal een doffe
klank produceren, maar zorgt ook - mits goed binnen gevist - voor een rollende
zig-zag van de plug door het water. Pluggen
zijn dan ook vaak ware technisch uitgekiende meesterwerkjes, waarin geluid,
balans en actie van de plug door de fabrikant is vormgegeven.
Wat werkt het beste?
Tja, mooi allemaal, maar wanneer wat
inzetten, en wat werkt het beste? Een eenvoudig antwoord is er eerlijk gezegd
niet. Soms maakt het helemaal niets uit, met name in de beginjaren van de
oppervlaktevisserij op zeebaars werkte alles wel zo’n beetje. Na de introductie
van de oppervlaktevisserij op zeebaars in Nederland ontstond er een enorme hype
rondom de Sammy 100. En als je de techniek enigszins onder de knie had, dan
wist die Sammy vele mooie baarzen te verleiden tot een aanbeet. Maar ook ander
oppervlakte kunstaas scoorde, soms leek het wel of de baarzen zaten te wachten
tot iemand een stukje oppervlakte kunstaas in het water gooide, om dat dan
massaal aan te vallen. Maar die periode is voorbij, en ik denk voorgoed
voorbij. Om te beginnen zitten er minder baarzen, en de baarzen die er zitten
lijken bovendien argwanender geworden, dus zomaar een Sammy in het water werpen
en dan verwachten dat de baarzen er op af schieten is er vaak niet meer bij.
 |
| Zeebaars op Sammy 100 |
Uitzonderingen daargelaten, maar wat
–althans bij mij- het meest succesvol is, is mijn kunstaas aan te passen aan de
omstandigheden. Rustig weer, kalm water, kleinere plugjes met subtiele
geluidsdragers , dan kan zowel een ‘rattle’ of ‘one-knocker’ zijn, maar ook een
silent plug. Als het allemaal wat ruiger is, dan loont het vaak om pluggen te
gebruiken die meer geluid/kabaal maken in het water. Het lijkt vrij simpel,
maar hoeveel mensen zijn er niet die na een succesvolle sessie met een bepaalde
plug, vervolgens met die plug keer na keer blijven vissen, onder vaak vele
andere omstandigheden; naar mijn ervaring werkt dat meestal niet, althans niet
de laatste jaren. Mijn logboek, waarin iedere zeebaarssessie van de afgelopen
10 jaren kort staat beschreven, bevestigt deze simpele theorie.
Zelf stil maken
Silent pluggen kunnen
succesvol zijn, zeker op stille stekken, of, op stekken waar heel veel wordt
gevist en de baarzen erg argwanend geworden zijn. En omdat de meeste pluggen
geluid maken, kan een stille plug op zo’n stek net het verschil maken en
dressuur doorbrekend zijn.Voor degenen die geen ‘silent’ pluggen in hun bezit
hebben, maar hier wel eens mee willen experimenteren; een geluidsdragende plug
is eenvoudig stil te maken.
Wat je nodig hebt is een of twee pluggen die je
hier voor wilt ‘opofferen’, bijvoorbeeld een Sammy die je teveel hebt. Kijk waar de geluidsdragers zitten en boor met een klein boortje
(maatje 2 of 3) een gaatje in de kamer(s) waar de kogels zitten. Doe hier vervolgens
voorzichtig een paar druppels seconden lijm in. Als je de lijm er in doet, zorg
dan- door de plug schuin te houden- dat de kogels zich zover mogelijk richting
het midden van de plug bevinden, zodat de actie van de plug niet veranderd.
Vervolgens een aantal uren goed laten drogen, en daarna de gaatjes dicht smeren
met een in elke bouwmarkt verkrijgbare waterbestendige kit. Wederom goed laten
drogen en uitharden en je hebt een stille plug.
 |
| Zeebaars op stil gemaakte Sammy 100 |
Ik heb op deze manier van 2
reguliere Sammy 100 pluggen ‘silent Sammy’s’ gemaakt, en dat werkt erg goed. De
actie van de pluggen is niet veranderd, en de afgelopen 3 jaren heb ik met
originele Sammy’s geen baars kunnen vangen, maar met deze stil gemaakte pluggen
wel. Inmiddels heb ik ook een Sammy 85 op deze manier gemodificeerd.
Het meest succesvol?
Zoals gezegd, het is lastig, zo niet
onmogelijk, om uitspraken te doen over welke type geluid nou het meest
succesvol is. Bovendien kan het ook nog uitmaken op welke stekken e.d. je
meestal vist. Maar als ik simpelweg naar mijn statistieken kijk, dan zijn voor
mij de ‘single-knockers’ door de jaren heen het meest effectief. Met name de
Ima Skimmer en de laatste twee jaren ook de Patchinko 100, doen het wel heel
erg goed. Dat heeft met meer factoren te maken dan alleen de geluidsdrager,
maar die geluidsdrager heeft wel een belangrijke invloed op de totaal
presentatie van de plug in het water.
 |
| Zeebaars op Ima Skimmer |
Enfin, het mooie is dat het volgend
seizoen weer helemaal anders kan zijn, ‘successen uit het verleden geven geen
garantie voor de toekomst’ gaat zeker ook op voor de zeebaarsvisserij. En wat
voor mij geldt hoeft voor iemand anders niet te gelden, daarom, probeer alles
gewoon zelf uit, de voldoening als dat leidt tot succes is enorm groot. Maar
hoe dan ook, de variatie aan mogelijkheden voor de oppervlakte visserij is en
blijft een fascinerend aspect van de zeebaarsvisserij.
