Zeebaars quotum; een klein lichtje aan de verre horizon?

Vele zeebaars sportvissers maken zich zorgen over de alsmaar afnemende zeebaars populatie. Terecht, ieder jaar lijkt de zeebaarsvisserij weer minder goed dan het jaar ervoor. Natuurlijk kun je een jaartje geluk hebben en een stek treffen waar het gewoonweg goed is, maar over de hele breedte van de recreatieve zeebaarsvisserij in Nederland lijkt zich toch een duidelijk afnemende vangsttrend af te tekenen. 

Menig zeebaarsvisser hoopt op maatregelen van zowel de Europese Unie als de Nederlandse overheid. Sportvisserij Nederland zet zich gelukkig sinds vorig jaar actief in om tot een Nederlands zeebaarsbeheer plan te komen, maar een effectieve bescherming van zeebaars moet toch echt uit Europa komen. Immers, een Nederlands zeebaarsbeheer plan zou geweldig zijn, maar ieder najaar en voorjaar moeten al die Nederlandse baarzen wel de Noordzee over naar de overwinteringsgebieden en weer terug, alwaar een beroepsvisserij vloot ze opwacht om er zoveel mogelijk te vangen….. Maar, een onverwachte positieve kentering vanuit de Europese Unie dient zich aan.

Gevaarlijke voorjaars- en najaarstrek van de "Nederlandse" zeebaars. (Bron: www.marelec.com)

In mei van dit jaar heeft de Europese Commissie, bij monde van het Directoraat-Generaal voor Martieme zaken en Visserij, kortweg genoemd DG MARE, het internationaal wetenschappelijk onderzoeksinstituut  ICES verzocht om een kwantitatief advies uit te brengen voor mogelijke beperking van de commerciele visserij op zeebaars. DG MARE bevindt zich in Brussel en valt direct onder verantwoordelijkheid van de Europese Commissaris voor de visserij (de Griekse Maria Damanaki), en is daarmee het belangrijkste orgaan van de EU voor alles wat de visserij aangaat. Dit verzoek van DG MARE is opgesteld in een zogenaamde non-paper en vind je <hier>.

Het verzoek van DG MARE aan haar belangrijkste wetenschappelijke adviesorgaan ICES, is een mijlpaal op zich, omdat dit direct kan leiden tot een Europees quotum (TAC) voor zeebaars. In het verzoek van DG MARE wordt melding gemaakt van een afname van de commerciële zeebaars vangsten, welke een trend indicatie zou kunnen zijn van een algehele afname van het Europese zeebaars bestand. Nou zullen velen wellicht zeggen; “dat weten wij allang, en we roepen al jaren dat de zeebaars stand achteruit gaat en er snel iets moet gebeuren”, dat is uiteraard zo, maar een groep bezorgde sportvissers, hoe goed bedoeld ook, krijgt geen zeebaars quotum voor elkaar. Hier is meer voor nodig. ICES heeft 2x eerder een advies uitgebracht mbt de Europese zeebaars, in 2004 en in 2011. In beide adviezen wordt het grote probleem aangegeven welke een belemmering is om tot een advies te komen mbt vangstbeperking: er is onvoldoende wetenschappelijke data om tot een objectieve inschatting te komen over de grootte van het Europese zeebaarsbestand (zie ook deze <blogpost> van januari).

Vergelijk het maar met je banksaldo; als je niet precies weet wat je banksalo is, en je alleen maar indicaties hebt dat het niet meer zoveel is, hoe ga je dan bepalen hoeveel minder je precies moet uitgeven? Maar goed, er is dus een kentering, ondanks onvoldoende gegevens over de werkelijke grootte van de Europese Zeebaarspopulatie, wil DG MARE een advies van ICES op basis van de waarneming van een afname van commerciële vangsten.

In de non-paper van DG-MARE staat nog een interessante passage. Deze passage gaat over de sportvisserij. DG-MARE geeft aan dat een belangrijk aspect van een beheer van de zeebaarspopulatie is, dat naast een eventuele beperking van de commerciële visserij (quotum), ook door de EU lidstaten maatregelen moeten worden genomen ter beperking van de recreatieve sportvisserij op zeebaars. Immers, de zeebaarsvangsten door sportvissers zijn niet te veronachtzamen. Ik heb het al wel eens eerder geschreven, wat overigens keer op keer leidt tot ongeloof van mede zeebaars sportvissers, maar consistent  wordt door verschillende instanties melding gemaakt van vele tonnen zeebaars op Europees niveau, die jaarlijks door sportvissers worden meegenomen. Ook in het non-paper van DG-MARE staat als voorbeeld, dat de recreatieve vangsten in Frankrijk ingeschat worden als even groot als de commerciële vangsten in Frankrijk (5000 ton !). Voor de ongelovigen onder ons; maak maar eens een reisje langs de Franse kustlijn, met name in Normandië en Bretagne zie je in ieder klein prutsbaaitje vele tientallen kleine bootjes liggen die er diverse malen per week op uit gaan; locale sportvissers die weten waar ze moeten zijn, en de vele kilo’s gaan allemaal mee.

Vanwege de niet te onderschatten impact die ook de Europese sportvisserij heeft op het zeebaarsbestand, stelt DG MARE dus in haar non-paper dat, op basis van een EU besluit van 2009 (artikel 55 van EC regulation 1224/2009), de individuele lidstaten van de EU maatregelen moeten nemen om recreatieve vangsten in lijn te brengen met het Algemene Visserij beleid van de EU. Met andere woorden, als er een vangstbeperking tot stand komt voor de commerciële zeebaars visserij (quotum), dan dient ook de recreatieve visserij beperkt te worden in lijn met deze commerciële vangstbeperking.

Wat hier naadloos inpast zijn de zeebaars maatregelen voor sportvissers zoals getroffen in Ierland, en ook de lobby van Sportvisserij Nederland om te komen tot een Nederlands zeebaarsbeheerplan naar Iers model. De Nederlandse overheid is in ieder geval, tot op heden, gelukkig een luisterend gesprekspartner van deze lobby, en nu maar hopen dat dit ook gaat gelden voor met name de Zuid-Europese, Franse en Engelse overheden

Terug naar het advies van ICES; het verzoek van DG MARE heeft geleid tot een advies voor 2013, welke is gepubliceerd September 2012. ICES adviseert om de Europese commerciële vangst van zeebaars te beperken tot maximaal 6000 ton in 2013, wat neer komt op een vermindering van 20% ten opzicht van het gemiddelde van de commerciële vangsten in de periode 2008-2010. Het ICES advies kun je  <hier> vinden. 

En hoe reageert de beroepsvisserij op deze ontwikkelingen? Zoals verwacht; “volledig tegen”; zie <hier> als voorbeeld de reactie van de Engelse beroepsvisserij organisatie NFFO ; al moet wel gezegd worden dat deze Engelse club wel voorstander is van een integraal zeebaars beheersplan, waarbij dus een bepaalde mate van regulering van zowel beroeps als recreatieve zeebaarsvisserij tot stand zou moeten komen.

Grote vraag is nu natuurlijk of dit gaat leiden tot een zeebaars quotum in 2013. Het vaststellen van de Europese vis quota volgt een jaarlijkse cyclus, waarbij advies over het quotum voor de diverse vissoorten wordt uitgebracht in de periode Juni-Oktober (voor zeebaars was dit dus in September van dit jaar), waarna een proces volgt van onderhandelingen met de diverse stakeholders binnen de EU en met landen die aan de EU grenzen. In November maakt de EU vervolgens haar afwegingen en daarna worden dan in December de diverse quota vastgesteld. 

Of zeebaars hier bij zit voor 2013 is dus nog onbekend, het zou zo maar kunnen, maar het kan even goed dat dit dit niet het geval is. Ik hoop dat ik het mis heb, maar ik zie het nog niet gebeuren, de beroepsvisserij lobby is machtig en voor landen als Frankrijk is zeebaars een zeer belangrijke commerciële vissoort. Ik vermoed dat het eerder 2014 of 2015 zal zijn voordat er echt een zeebaars quotum tot stand komt. 

De tijd zal het leren, maar al met al is er toch een klein lichtje aan de horizon.